ความฉลาด 8 อย่างของการ์ดเนอร์

โดยทั่วๆ ไป เราคิดว่า คน IQ สูงที่ต้องฉลาดเป็นกรดนั้น จะต้องเก่งเรื่องเลข เรื่องคำนวณ หรือเก่งทางคณิตศาสตร์ 

ปัจจุบันนี้ ทฤษฎีที่ได้รับความนิยมมากที่สุดเป็นของ ศาสตราจารย์โฮเวิร์ด การ์ดเนอร์

ซึ่งเขียนไว้ในหนังสือ Frames of Mind (2526) ว่าปัญญาของ มนุษย์หรือความเก่งของมนุษย์มีอยู่ 7 ด้าน

ในปี พ.ศ. 2538 ได้เพิ่มเป็น 8 ด้าน เรียกว่าพหุปัญญา 8 ประการ ได้แก่

1. ปัญญาด้านภาษา  คนที่มีความสามารถทางสติปัญญาด้านภาษาจะทำสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ได้ดี

1. สามารถจับใจความได้ดีจากการฟังสิ่งต่างๆ

2. สามารถถ่ายทอดความคิดโดยการพูดได้ชัดเจน

3. สื่อสารได้ความชัดเจนตรงประเด็น

4. สามารถอ่านหนังสือต่างๆ ได้ถูกต้อง เข้าใจความหมาย จับใจความได้ดี

5. เขียนถ่ายทอดความรู้สึกความรู้ข้อมูลได้ถูกต้องชัดเจนและสามารถเขียนถ่ายทอดได้หลากหลายแนวทาง

2. ปัญญาด้านตรรกะและคณิตศาสตร์  คนที่มีความสามารถทางสติปัญญาด้านตรรกะจะทำสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ได้ดี

1. เป็นคนที่คิดเป็นระบบมีเหตุผลในการคิด

2. มีความสามารถในการคิดวิเคราะห์ คือ คิดพิจารณาส่วนย่อยของประเด็นให้เห็นภาพชัดเจน

3. มีความสามารถในการคิดสังเคราะห์ คือ ประมวลเชื่อมโยงแง่มุมความคิดรวบยอดและประเด็นต่าง ๆ ให้เป็นเรื่องเดียวกัน

4. มีความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ คือ นำเหตุผลข้อมูลมาใช้ในการตัดสินใจ เชื่อหรือไม่เชื่อ ทำหรือไม่ทำ

5. มีความสามารถในการคิดแก้ปัญหา คือ การประมวลสาเหตุของปัญหา หาวิธีแก้ปัญหาที่หลากหลายและเลือกแนวทางที่สามารถแก้ปัญหาได้เกิดผล

6. มีความสามารถในการคิดสร้างสรรค์ คือ สามารถคิดได้คล่องหลากหลายแนวทาง คิดได้แตกต่างจากคนอื่น คิดยืดหยุ่น ไม่ยึดติด

7. มีความสามารถในการใช้จำนวน เข้าใจความเป็นนามธรรมของจำนวน

8. มีทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์อย่างรอบด้านทั้งทักษะขั้นพื้นฐานและทักษะขั้นสูง 13 ทักษะ คือ

ทักษะขั้นพื้นฐาน 8 ทักษะ ได้แก่

1. การสังเกต

2. การวัด

3. จำแนกประเภท

4. การหาความสัมพันธ์ระหว่างพื้นที่กับพื้นที่ และพื้นที่กับเวลา

5. การใช้ตัวเลข

6. การจัดกระทำและสื่อความหมายข้อมูล

7. การลงความเห็นจากข้อมูล

8. การพยากรณ์

ทักษะขั้นสูงมี 5 ทักษะ ได้แก่

1. การตั้งสมมติฐาน

2. การกำหนดคำนิยามเชิงปฏิบัติการ

3. การกำหนดและควบคุมตัวแปร

4. การทดลอง

5. การตีความหมายของข้อมูลและการลงข้อสรุป

3. ปัญญาด้านมิติสัมพันธ์  คนที่มีความสามารถทางสติปัญญาด้านพื้นที่จะทำสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ได้ดี

1. สามารถวาดภาพในสมองและออกแบบสิ่งต่างๆ ได้เหมาะสมกับจุดประสงค์ที่ต้องการใช้

2. กะระยะได้แม่นยำ รู้เรื่องทิศทาง คนที่มีความสามารถด้านนี้จึงไม่หลงทาง

3. วาดรูปได้ถูกสัดส่วนและสื่อความคิด ความรู้สึกผ่านรูปภาพได้ชัด ทั้งความคิดเชิงรูปธรรมและความคิดเชิงนามธรรม

4. ปัญญาด้านการเคลื่อนไหวร่างกาย  คนที่มีความสามารถทางสติปัญญาด้านการเคลื่อนไหวจะทำสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ได้ดี

1. สามารถใช้กล้ามเนื้อได้คล่องแคล่วทั้งกล้ามเนื้อเล็กและกล้ามเนื้อใหญ่

2. ใช้อวัยวะของร่างกายสื่อสารท่าทางและความคิด ความรู้สึกได้

3. การใช้กล้ามเนื้อเล็กได้อย่างคล่องแคล่วในการทำกิจกรรมต่างๆ อาทิเย็บปักถักร้อย แกะสลัก ผ่าตัด เคลื่อนไหวนิ้วมือ ท่าทางต่าง ๆ

4. การใช้กล้ามเนื้อใหญ่ได้อย่างคล่องแคล่วในการทำกิจกรรมต่าง ๆ อาทิ การเล่นกีฬา การเต้นตามจังหวะ การทำท่าประกอบ

5. การใช้อวัยวะของร่างกายสื่อสารและแสดงความคิดความรู้สึกได้ เช่น การแสดงละคร แสดงท่าใบ้ สื่อสารภาษา ฯลฯ

5. ปัญญาด้านดนตรี  คนที่มีความสามารถทางสติปัญญาด้านดนตรีจะทำสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ได้ดี

1. ไวต่อการรับรู้จังหวะและทำนอง

2. แยกแยะเสียงทำนอง จังหวะได้ดี

3. แต่งเพลง สร้างสรรค์ทำนอง

4. สื่อสารความคิดออกมาเป็นเพลงหรือทำนองได้ดี

6. ปัญญาด้านรู้ผู้อื่น คนที่มีความสามารถทางสติปัญญาด้านการเข้าใจคนอื่นจะทำสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ได้ดี

1. สามารถรับรู้อารมณ์ ความคิด ความรู้สึกของบุคคลต่าง ๆ รอบตัวได้

2. ปรับปฏิสัมพันธ์ให้เหมาะสมกับการอยู่ร่วมกับบุคคลอื่น

3. ทำงานกลุ่มได้ดี มีความเป็นผู้นำ เป็นสมาชิกกลุ่มที่ดีและรู้บทบาทตนเองในแต่ละสถานการณ์

7. ปัญญาด้านรู้ตนเอง  คนที่มีความสามารถทางสติปัญญาด้านรู้จักตนเองจะทำสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ได้ดี

1. นับถือตนเอง มั่นใจตนเอง รู้จักเข้าใจจุดดี จุดด้อยของตนเอง

2. วางแผนการทำงานของตนเองและหาแนวทางในการพัฒนาตนเองให้เก่งสูงสุดและพัฒนาขึ้นเรื่อย ๆ

3. มีวิธีการเปลี่ยนแปลงตนเองให้เหมาะสม และเตือนตนเองให้ทำงานตามที่วางแผนไว้จนบรรลุเป้าหมาย

4. กระตุ้นตนเองให้ต่อสู้อุปสรรคและอดทนต่อความลำบากกายและใจได้

8. ปัญญาด้านรอบรู้ธรรมชาติ   คนที่มีความสามารถทางสติปัญญาด้านการรอบรู้ธรรมชาติจะทำสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ได้ดี

8.1 มีความรู้เกี่ยวกับธรรมชาติอย่างลึกซึ่ง ทั้งวงจรชีวิต สภาพปัจจุบัน การดูแลให้คงอยู่และการที่ทำให้ธรรมชาติที่เสียหายหมดไป

8.2 สามารถคาดคะเนสิ่งที่เกิดขึ้น เมื่อมีเงื่อนไขต่าง ๆ เปลี่ยนแปลงมักจะชอบอยู่กับธรรมชาติและหลงใหลในความงามของธรรมชาติ

8.3 มักจะชอบอยู่กับธรรมชาติและหลงใหลในความงามของธรรมชาติ

มีตำราของการ์ดเนอร์เอง และนักวิชาการท่านอื่นแนะนำวิธีปฏิบัติที่จะทำให้ IQ ของเราพัฒนาขึ้นไป  ซึ่งมีหลากหลายมาก

สำหรับผมเอง ในฐานะที่เป็นวิทยากรวิชาธรรมกาย  ผมขอยืนยันว่า การปฏิบัติธรรมแบบวิชาธรรมกาย ช่วยพัฒนา IQ ของเรา ได้มากและหลากหลาย

IQ หรือ ปัญญา 8 ด้านนั้น  ผมมีทุกด้าน แต่จะมากน้อยกว่ากันเท่านั้น 

ที่เขียนไปนั้น ในแต่ละด้านอาจจะไม่เท่าพวก Genius ทั้งหลาย  แต่พวก Genius ทั้งหลายนั้น หลายๆ คน มีพหุปัญญาไม่ครบทุกด้าน